Waar trekken wij de grens?

grens

We reflecteren regelmatig op onze educatieve uitgaven. Voor ons, als makers van een lesmethode, ligt het nodige vast: eindtermen, examenprogramma’s, begrippen, enzovoort. Maar we hebben ook veel vrijheid: in de keuze van voorbeelden bijvoorbeeld, of het plaatsen van foto’s en illustraties. We vragen ons ook regelmatig af of er grenzen aan die vrijheid zijn. Moeten we bijvoorbeeld aandacht besteden aan alle meningen en ideeën die er leven in Nederland of niet?

Inclusiviteit

We willen in onze methode zo inclusief mogelijk zijn. Lesmethodes maatschappijleer en burgerschap gaan over de samenleving. Onderwerpen, bronnen en afbeeldingen moeten daarom divers zijn. Ze moeten een afspiegeling van de samenleving tonen. Dat is ook de reden dat we al onze teksten laten beoordelen door mensen die specifiek letten op inclusiviteit (in de brede zin van het woord).
Toch klinkt er ook wel eens kritiek. Tijdens de Inspiratiedag voor gebruikers in 2022 kregen we bijvoorbeeld terug dat we soms te Randstedelijk zijn. Leerlingen uit andere delen van het land zouden zich minder in de onderwerpen en afbeeldingen herkennen. Deze feedback nemen we mee in de eerstvolgende herziening van de lesmethodes.

Politieke neutraliteit

Een ander onderwerp waar we regelmatig over spreken is politieke neutraliteit. We kiezen in de lesmethodes letterlijk geen partij. Wat we wel doen is kiezen voor voorbeelden die dicht bij de belevingswereld van jongeren staan en waar verschillende meningen over bestaan. We willen dat onze methode aanleiding geeft voor dialoog. Ons doel is veel standpunten te belichten, maar we zijn wel voorzichtig met extreme denkbeelden. Echter, wie bepaalt wat extreme denkbeelden zijn? Waar ligt die grens? En is zo’n grens wel inclusief en politiek neutraal?

Democratische rechtsstaat

Eén van de uitgangspunten van maatschappijleer en burgerschap is het bijbrengen van de beginselen van de democratische rechtsstaat. Het is paradoxaal dat er in een democratie enerzijds de vrijheid is om een democratie af te keuren, maar de democratie anderzijds afhankelijk is van een breed gedragen steun. Het democratisch draagvlak lijkt steeds vaker te wankelen. Juist daarom zijn maatschappijleer en burgerschap nu nóg belangrijker.
We willen het belang van de democratische rechtsstaat overbrengen. Belangrijke waarden daarbij zijn vrijheid, gelijkheid en solidariteit. We willen dat jongeren leren om het gesprek met elkaar aan te gaan. Alles moet bespreekbaar zijn. Ook controversiële onderwerpen. Daarbij willen we meegeven dat er in de maatschappij ruimte is voor iedereen en dat je tolerant bent naar degenen met wie je niet dezelfde waarden deelt.

De vraag is of we dan wel ruimte kunnen bieden aan standpunten die de democratische rechtsstaat ondermijnen. Er zijn op dit moment partijen die zich intolerant tonen ten opzichte van minderheden in onze samenleving, die hun twijfels hebben bij de onafhankelijke media en rechtspraak, of zelfs complotten aanhangen. Wij willen dit gedachtegoed niet normaliseren, maar het is wel een belangrijk element in onze huidige samenleving. We kiezen er daarom voor om te laten zien dat deze standpunten bestaan en welke effecten die kunnen hebben op de democratische rechtsstaat. We trekken dus een grens bij ongefundeerde complottheorieën en onverdraagzaamheid.

Door het trekken van een grens, sluiten we groepen buiten. Helemaal inclusief zijn we in dat opzicht dus niet. En politiek neutraal zijn wij daarmee ook niet.

Wat vind jij van onze visie? Moet ons educatief materiaal meer politiek neutraal? Doen we bepaalde groepen tekort? We horen het heel graag van onze gebruikers! Laat het ons weten op: info@essener.nl.

Benieuwd naar onze methodes? Bekijk de inkijkexemplaren van vmbohavovwohavo/vwo TTOmbo niveau 3-4 en mbo Entree-2 op onze website.